Birleşmiş Milletler BM öncülüğünde Libya krizine siyasi tahlil bulunması kapsamında yürütülen Libya Siyasi Diyalog Forumu Escort Ortaköy geçiş sürecini yönetecek isimler üzerindeki ihtilafların gölgesinde devam ederken darbeci general Halife Hafter’in yeni silahlarla milislerini ülkenin doğusundan batısına gerçek kaydırmaya başladığı görülüyor
Siyasi Diyalog Forumu öncesinde Libya’daki çatışmalara tahlil Ortaköy Escort Bayan arayışları çerçevesinde İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirilen toplantılar sonucu 23 Ekim’de kalıcı ateşkes muahedesi imzalanmıştı Bu mutabakatın öne çıkan unsurları ortasında tam bir ateşkesin sağlanması Sirte Cufra sınırındaki milislerin kamplarına dönmesi Ortaköy Escort ve yabancı paralı askerlerin 3 ay içinde ülkeyi terk etmesi yer alıyordu
Ancak ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin önderi Hafter kelam konusu mutabakatın üzerinden bir ay geçmesine karşın Sirte Cufra çizgisindeki milislerini çekmeye yönelik rastgele bir adım atmadı
Anlaşmayı ihlal edebilirler
Libya ordusuna bağlı Sirte Cufra Ortak Operasyon Dairesi Kumandanı Tuğgeneral İbrahim Beytülmal pazar günü yaptığı basın açıklamasında Sirte’nin güney ve batısında Hafter milislerince gerçekleştirilen bir askeri hareketlilik olduğunu bölgeye paralı askerlerin ve silahların sevk edildiğini belirtti
Ülkenin doğusundan batı tarafına gerçek askeri konvoyların geldiğine dikkati çeken Beytülmal bu durumun isyancıların antlaşmayı bozma ve 5 5 mutabakatını ihlal etme muhtemelliğine işaret ettiğini söyledi
Cenevre’deki ateşkes muahedesinin akabinde Libya’nın Gadamis ve Sirte kentlerinde devam eden 5 5 Ortak Askeri Komite toplantılarında bilhassa askeri ve güvenlik alt komitelerinin kurulmasına ait hususlar başta olmak üzere Cenevre mutabakatının uygulanması için sistemler kuruldu
Bu gelişmeler göz önüne alındığında silahlı konvoyların askeri temas sınırlarına gönderilmesi fitili tekrar ateşlenmeden çatışmayı etkisiz hale getirmeyi amaçlayan muahedenin ruhuna ters biçimde zati kırılgan bir yerde ilerleyen barış teşebbüsüne yönelik güvensizlik yaratılması manasına geliyor
Hafter’e yeni silah tedariki
Basında Hafter’in Morava MLRS tipi Sırp çağdaş roketatarları tedarik ettiğine ait haberler yansıdı
Söz konusu roketatar sistemi Hafter milislerine bağlı Tarık bin Ziyad taburu nun 14 Kasım’daki gösterisinde ortaya çıktı
Rus Topwar sitesi 2011 yılında üretilmeye ve 2019 yılı sonunda da kullanılmaya başlanan Morava roketatar sistemini Sırbistan’dan ithal eden birinci yabancı ülkenin BAE olduğuna işaret ederek bu çağdaş silahın Hafter milislerine Abu Dabi idaresi tarafından temin edilme ihtimalinin yüksek olduğunu belirtti
Bu da Hafter’in haziran ayında Libya’nın batısında mağlubiyete uğramasına karşın yeni bir çatışma çeşidine hazırlandığını ve BAE’nin BM ambargosuna karşın Hafter’e silah tedarikine devam ettiğini gösteriyor
Hafter milislerine silah tedariki BM Güvenlik Kurulundan çıkan silah ambargosu kararını denetleme teziyle Avrupa Birliği tarafından başlatılan Hafter yanlısı olduğu ve legal hükümeti kısıtladığı suçlamalarının yöneltildiği İrini Operasyonu’nun gözü önünde yapılıyor
Diyaloğun başarısızlığı ülkeyi savaşa yaklaştırıyor
BM Libya Dayanak Misyonu UNSMIL öncülüğünde Libya’daki farklı siyasi ve toplumsal bölümleri temsilen seçilen 75 kişinin bir ortaya geldiği Libya Siyasi Diyalog Forumunda Libya Hükümeti Başkanlık Kurulu Başkanlığı ve Başbakanlık için hala bir isim üzerinde uzlaşı sağlanamadı
Hafter’in temas çizgilerine yönelik atılımları Başkanlık Kurulu Başkanlığı seçimine aday gösterilen ve böylelikle ordunun başkomutanı olma fırsatını elde edebilecek Akile Salih’in bu fırsatı elde edememesiyle eş vakitli halde gerçekleşti
İlk tipi 9 Kasım’da başlayan ve bir hafta süren Forumda Hafter’in siyasi müttefiki Akile Salih’in destekçileri çeşitli rüşvet argümanlarının da gölgesinde Salih’in Lider seçilmesi konusunda diyalog komitesini ikna edememişti
Adaylarının başkanlığa getirilmesi konusunda iştirakçileri ikna edemeyen Salih yanlıları Başkanlık Kurulu Liderinin 75 iştirakçi yerine diyalog konferansında yer alan doğu bölgesi temsilcileri tarafından seçilmesini önerdi Salih yanlıları bu hareketleri da başarısız olunca toplantı sürecini tıkadı
İttifak çabası
Libyalı kimi kaynaklara nazaran Hafter cephesi halihazırdaki İçişleri Bakanı Fethi Başağa’nın Başbakan olması karşılığında Salih’in Başkanlık Kurulu Lideri olması için Adalet ve Bina Partisi ile ittifak kurmaya çalıştı
Ne var ki Salih’e Hafter’in Trablus’a atakları sırasında ülkenin batısındaki çatışmaları körüklemesinin yanı sıra 2015’te imzalanan Suheyrat Muahedesi’nin uygulanmasını da engellemesi nedeniyle diyalog komitesi üyelerinin çoğunluğu tarafından sıcak bakılmıyor
Bu ortada Salih’in kabilesinden Libya Temyiz Mahkemesi Lideri Abdulcevad el Abidi de Başkanlık Kurulu Başkanlığının diğer adayı olarak anıldı
Abidi şeffaf bir seçimin yapılması sivil bir devlet kurulması ordunun birleştirilmesi uzlaşının sağlanması ve yerlerinden edilenlerin geri dönmesi için Libyalıların mutabık kalacağı anayasal bir temel oluşturma taahhüdünde bulundu
Bununla birlikte Abidi’nin bağlı olduğu hiçbir parti bulunmuyor Abidi’nin Başkanlık Kurulu Başkanlığı için tek bahtının Salih’in muhaliflerinin yanında yer alması olduğu görülüyor
Ancak Hafter yanlıları yaptıkları açıklamalara nazaran darbeci generalin ordu liderliğini devralmasını garanti edeceği için Salih’ten diğerini Lider olarak kabul etmiyor
Ülkenin maruz kaldığı krizde hissesi bulunan eski yüzlerin yine gelmesini kabul etmeyen temsilcilerin birçok da ne Salih’i ne de Hafter’i destekliyor Lakin temsilciler oylamada üçte ikilik çoğunluğu sağlayamadıkları için ülkede 2014’ten bu yana misyon yapan isimlerin yeni bir vazifeye aday olmalarının engellenmesine yönelik tasarıda da uzlaşı sağlayamadı
Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun ikinci çeşidi bu tıkanıklığın gölgesinde pazartesi günü bu kere sanal ortamda başladı Başkanlık Kurulu üyelerinin belirlenmesi için bir sistem kurulmasına yönelik 4 teklif sunuldu Bu tekliflerin birçoklarının Kurul üyelerinin üçünün seçiminin kendi bölgesiyle hudutlu kalması üzere Salih’in Lider olmasından yana olması dikkati çekti
Libya’da her bir tarafın kendi talebinde ısrar etmesi durumunda diyaloğun başarısı tehlikeye düşebilir ve Libyalılar 24 Aralık 2021 olarak belirlenen genel seçim tarihinde bir sonraki liderini seçemeyebilir
