Zorlu Güç Ticaret Genel Müdürü İnanç Salman, Türkiye’de elektrikli araç kullanımıyla birlikte süratle gelişen elektrikli şarj piyasasını kıymetlendirdi.
Salman, Türkiye’deki elektrikli araç şarj istasyonlarının, elektrikli araç kullanımındaki yaygınlaşma paralelinde mevzuat, altyapı ve teknik açılardan tüm gereksinimlere yanıt verebilecek formda geliştiğini söyledi.
Bu gelişimi sürdürülebilir bir halde devam ettirmenin en değerli gündem mevzuları ortasında olduğunu belirten Salman, Şiddetli Güç’ün 2018’de kurduğu ZES (Zorlu Energy Solutions) markasıyla Türkiye’de, ‘electrip’ markasıyla ise Avrupa’da yükselen gereksinimi öngörerek elektrikli araç şarj istasyonu yatırımlarını sürdürdüğünü kaydetti.
Salman, şarj istasyonu sayısının Türkiye’de yollardaki araba sayısıyla kıyaslandığında epey âlâ durumda olduğuna dikkati çekerek, “Elektrikli araç şarj istasyonu olarak şu anda yaklaşık 6 bin soket bulunuyor. Bu soketlerin yarısından fazlası Kuvvetli Güç tarafından işletiliyor. Türkiye içinde ZES ile pazar başkanıyız. Bugün Kıbrıs dahil, 81 vilayetimizde 3 binin üzerinde sokete ulaşmış durumdayız. Bizim şu anda asıl yoğunlaştığımız bahis Türkiye üzere büyük bir ülkede kurduğumuz bu elektrikli araç şarj istasyon ağını, ülkemizdeki altyapı güçlendirme yatırımlarına paralel olarak sürdürülebilir biçimde büyütmeye devam etmek.” diye konuştu.
Togg’un piyasalarda ortaya çıkaracağı tesirleri lisana getiren Salman, şu bilgileri paylaştı:
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun şarj istasyonlarına ait düzenlemelerinin bölüm temsilcileri tarafından olumlu karşılandığını vurgulayan Salman, Türkiye’de elektrikli ulaşım alanında yasal altyapının oluşturulmasıyla birlikte yatırımcıların bu alana ilgisinin arttığını ve şu anda müracaat sayısının 120’nin üzerinde seyrettiğini söyledi.
Salman, lisans dışında farklı tahlillerin sunulmasının da bölümün önünü açacağına değinerek, “Şarj istasyonu işletmek isteyen gerçek şahıslar yahut şirketler, lisans sahibi şirketlerden sertifika almak yoluyla şarj istasyonu işletme imkanına sahip olabiliyorlar. Böylelikle sertifika sahibi şarj istasyonu işletmecileri yazılım, davet merkezi, ödeme altyapısı üzere pek çok maliyet artırıcı kalemden de kurtulmuş oluyor.” bilgisini paylaştı.
Elektrikli araç kullanıcılarının günlük rutinine nazaran aracını şarj edilebileceği bir altyapı kurmanın ehemmiyetine dikkati çeken Salman, “Bu duruma Avrupa’dan örnek verecek olursak, birinci etapta konut ve ofislerde araç şarj etme süreçleri toplamın yüzde 80’ine tekabül ederken halka açık istasyonlarda yapılan şarjlar yüzde 20’ler civarında bulunuyordu. Son birkaç yıldır ise şarj alanında bir istikrar sağlanmaya başladığını görüyoruz. Beklenti elbette aygıtların oranından çok gereksinime nazaran yanlışsız konumlanmaları istikametinde. Temelde bu kullanım tercihlerinin ülkemizde de paralel halde gelişeceğini ve oranların dengeleneceğini düşünüyorum.” dedi.
Salman, elektrikli araç teknolojileri gelişirken bir yandan da elektrik şebekesindeki yük dağılımını yanlışsız yönetecek sistemlerin de oluşturulması gerektiğini söyledi.
Avrupa’da bu mevzu üzerinde çalışıldığını kaydeden Salman, “Bunun için çok farklı formüller kullanılıyor. Örneğin elektriğin gün içindeki fiyatını izleyerek araç sahibinin elektriğini asgarî maliyetle almasını sağlayacak ve gün içinde şebeke yükünü dengeleyecek tahliller üretiliyor. Makul teşvik sistemleriyle elektrikli araç kullanıcıları tespit edilen aralıklarda şarj kullanımına teşvik ediliyor.” sözlerini kullandı.
Salman, şöyle devam etti:
“Türkiye’de de yapmamız gereken, verilecek teşviklerle elektrikli araçlara geçişi kolaylaştırmak olmalı. İkinci olarak araç sahipleri için aşikâr tahliller geliştirerek en az maliyette şarj sürecinin gerçekleştirilmesine imkan sağlamak gerekiyor. Avrupa’da bu alanda teşvik verilirken gelecek perspektifinden kıymetlendirme yapılıyor ve elektrikli araç şarj istasyonları geleceğin güç ekosisteminin bir kesimi olarak bedellendiriliyor. Bu ekosistemde tüketiciler tıpkı vakitte üretici oluyor ve dağıtık güç sistemleri kullanılıyor. Elektrikli araçlar tıpkı anda bataryaları aracılığıyla güç depolayabildikleri için günün belirli vakitlerinde sisteme güç sağlayabiliyorlar.”
Elektrikli araçlarda merak edilen noktalardan birinin de menzil konusu olduğuna değinen Salman, “Yüksek süratli ZES DC ünitelerimiz sayesinde araç kapasitesine bağlı olarak kullanıcılar 20 dakika civarında yüzde 80 oranında araçlarını şarj edebiliyor. Bilhassa kent içi noktalarda ve AVM’lerde bulunan AC aygıtlarla da bu müddet tekrar araç kapasitesine bağlı olarak 3-4 saatlere çıkıyor.” diye konuştu.
Salman, bağımsız şarj istasyonlarının, elektrikli araç sayısının artışına paralel olarak ilerleyen günlerde kesinlikle gündeme geleceğini de kelamlarına ekledi.
Enerjisa Güç Üst Yöneticisi (CEO) ve Eşarj İdare Şurası Lideri Murat Pınar da Türkiye’deki elektrikli araç sayısı ve pazar hissesiyle birlikte, araç başına düşen şarj istasyonu sayısının da süratle arttığını belirterek, “Dünya geneline baktığımızda her 10 araç için 1 şarj istasyonu hedeflendiğini görüyoruz. Türkiye’de mevcut kamuya açık şarj istasyonu adedi bu oranın üstünde. Elektrikli araç sayısı ise 20 bin adede yaklaşmış durumda.” tabirlerini kullandı.
Mobilite Araç ve Teknolojileri Stratejik Maksatlar ve Yol Haritası Taslağı’na nazaran, 2030’da elektrikli araç satışlarının pazar hissesinin yüzde 35’e, elektrikli araç parkının 2,5 milyona, kamuya açık şarj soket sayısının 250 bin düzeylerine yükselmesinin beklendiğini anımsatan Pınar, “Ancak geçen seneye kadar, bu şarj istasyonlarının büyük bir kısmı AC tip şarj sürecinin daha uzun müddet aldığı istasyonlardan oluşmaktaydı ve belli büyük kentlerde odaklanmıştı. 2023 prestijiyle Türkiye çapında DC tip yüksek süratli şarj istasyonlarının sayısının artmaya başladığını görüyoruz. Eşarj olarak biz de son 6 ayda 50’ye yakın kentte 250’nin üzerinde yüksek süratli şarj istasyonu kurmanın memnunluğunu yaşıyoruz.” diye konuştu.
Pınar, şarj ağı işletmeci lisansı alan şirketlerin merkezlerinin Türkiye’nin farklı kentlerinde bulunmasına rağmen, şarj istasyonlarının büyük bir kısmının elektrikli araç adedinin yüksek olduğu kentlerde odaklanmış durumda olduğunu söz etti.
31 Aralık prestijiyle şarj ağı işletmeci lisansı sahibi hükmî bireylerin, Şarj Hizmeti Yönetmeliği’nin ilgili hususuna uygun olarak şarj ağlarını 30 Haziran’a kadar oluşturması gerektiğine dikkati çeken Pınar, şunları kaydetti:
“Elektrik altyapısı, bölgeden bölgeye değişmekle birlikte, bilhassa yüksek süratli şarj istasyonları için ek altyapı yatırımları gerekebiliyor. İstasyon gücüne ve yapılacak altyapı yatırımına nazaran, maliyetler 1000 avro civarından başlayıp, 100 bin avronun üzerine çıkabiliyor. Elektrikli araçları konut tesisatından direkt, ortalama 15 saat ve üzeri yahut wallbox ismi verilen alternatif akımla çalışan şarj aygıtlarıyla ortalama 4-8 saat ortası şarj etmek mümkün. Öte yandan kamuya açık alanlarda bulunan gerçek akımla çalışan yüksek süratli şarj istasyonlarında bu mühletin yarım saatin altına kadar düştüğünü söyleyebiliriz.”
