Ev sahipleri ile kiracılar ortasındaki ‘yüksek kira’ kaosu bitmek bilmiyor. 1 Temmuz 2023 tarihine kadar konut kiralarında yüzde 25 artış sonu bulunuyor. Fakat konut sahipleri bu hududun çok üstünde kiralar talep etmeye devam ediyor. Yüksek kira dayatan mesken sahipleri bir yandan da mevcut kiracısını çıkarıp yeni bir kiracıya daha yüksek bedelle kiralama yapabilmek için tahliye yollarını arıyor.
Türlü türlü yollara başvuran mesken sahiplerinin en sık başvurduğu usul tahliye taahhütnamesi. Kiralama etabında boş tarihli imzalanan bu taahhütnameler ile kiracılar üzerinde baskı kuruluyor. Birtakım mesken sahipleri ise kiracıyı tahliye etmek için akıl almaz yeni bir formül buldu: Aidatlar!
Posta’da yer alan habere nazaran; İstanbul Esenyurt’ta bulunan bir sitede, aidatını geciktiren kiracı için tahliye kararı verildi. Olay şöyle gelişti: Kiracı kiracısını tertipli ödediği için konut sahibi kira borcu nedeniyle tahliye talep edemedi. Lakin kiracının site aidatını geciktirdiğini fark eden mesken sahibi, çabucak site idaresine ulaşıp aidat borcunu kendisi ödedi ve ardından icra takibi başlattı. Kiracı, bu icra takibine itiraz etmedi ve kendisine verilen 30 günlük mühlet içinde de aidat borcunu ödemedi. Bunun üzerine tahliye talepli dava açıldı ve lokal mahkeme de tahliyeye karar verdi.
Yerel mahkeme (Büyükçekmece İcra Hukuk Mahkemesi), üst mahkemenin kararına işaret ederek aidat borcu nedeniyle tahliye istenebileceği sonucuna vardı. Mahallî mahkemenin değerlendirmesinde, “Davalı tarafından 7 günlük yasal müddetinde takibe itiraz edilmediği üzere 30 günlük mühlet içerisinde de rastgele bir ödeme yapılmadığı, böylelikle davalının temerrüdünün sabit olduğu, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 36. Hukuk Dairesi 2021/823 temel 2022/1390 karar sayılı ilamda da belirtildiği üzere aidat borcu nedeniyle tahliye istenebileceği anlaşılmakla davanın kabulü ile davalının dava konusu mecurdan tahliyesine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır” denildi.
Aidat borcunun ödenmemesinin tahliye sebebi sayılmasıyla ilgili değerlendirmede bulunan Avukat Hanife Emine Kara, kiracının en temel yükümlülüğünün kira bedelini ödemek olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Kira borcunun ödenmemesi kiraya veren için tahliye hakkı doğuruyor. Gerçekten bir aylık kira borcunun dahi ödenmemesi halinde kiraya veren tahliye talepli icra takibi başlatabiliyor. Kiracıya bu borcu ödemesi için 30 gün mühlet verilmesi ardından, müddet dolduğunda hâlâ kira borcunun ödenmemesi halinde kiraya verenin icra hukuk mahkemesinde tahliye davası açma hakkı doğar. Kiraya veren öbür bir konu ispat etmesi gerekmeksizin mahkemeden tahliye kararını alabilecektir.”
Yine Türk Borçlar Kanunu’nun 341’inci unsuruna nazaran taraflar ortasında bilakis bir mutabakat yoksa, kiralananın aidat ve yakıt/abonmanlık masraflarını kiracının ödeyeceğini söz eden Kara, “Gördüğümüz üzere kanun, kiralananın kullanılmasından doğan masrafları kiracının yükümlülüğü olarak kabul etmiş olup, tıpkı kira borcunun ödenmemesi üzere bu aidat ve sair kullanım masraflarının ödenmemesi de tahliye talebi için münasebet olarak kabul etmektedir” diye konuştu.
Kiraya verenin aidat borçlarının ödenmemesi nedeniyle tahliye talepli bir icra takibi yahut dava açabilmesi için birinci yapması gerekenin; bu borcu site idaresine ödemek olduğunu vurgulayan Kara, “Buna nazaran; kiraya verenler evvel ödenmemiş aidat borcunu site idaresine ödeyecek ve ardından yargı yoluna başvurabilecektir. Bu ödemelerin yapıldığının ispatı olarak ise kesinlikle ödemelerin kiraya veren tarafından banka yoluyla yapılmasını tavsiye ederiz” diye konuştu.
Site-apartman aidatları kiralarla yarıştığından her periyot tartışma konusu oluyor. Aidatlar son 1 yılda İstanbul’da yüzde 40 ile yüzde 154 ortasında arttı. EVA Gayrimenkul Değerleme’nin raporuna nazaran, ortalama artış yüzde 77 düzeyinde. Birçok ilçede artırım oranları yüzde 100’ü geçiyor. Merkezi ilçelerde 100 metrekarelik bir meskenin ortalama aidatı 1.300 ila 2 bin 600 lira ortasında değişirken, merkeze uzak ilçelerde bile en düşük aidat 500 liraya çıktı. Lüks sitelerde istenilen sayılar 12 bin liraya kadar yükseliyor. Ankara ve İzmir’de ortalama aidatlar 1.000 lirayı aşıyor. Aidatlar, işçi çalıştıran sitelerde çoklukla taban fiyata nazaran artıyor. Bu yıl minimum fiyata orta artırım uygulanması durumunda aidat sayılarına da orta artırım yapılacak.