Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Gayrimenkul Acenteleri ve Gibisi Faaliyetleri 54. Komite Lideri Özkan Aydemir, 11 ili etkileyen 6 Şubat’taki sarsıntılar nedeniyle konut olarak kullanılan yaklaşık 1 milyon bağımsız kısmın yıkıldığını söyledi.
Depremin kentsel dönüşümü bir kere daha hatırlattığını vurgulayan Aydemir,
“Deprem, tez bir formda bu işin hızlandırılıp dönüşüm yapılması gerektiğini göstermiş oldu. Maalesef yıllık bazda konut muhtaçlığı 600-700 binden 1 milyonun üzerine çıktı. Arz talep istikrarı bir türlü yakalanamadığı için son 4 yılda ülkemizde kiralık konutlarda ve gayrimenkul fiyatlarında üst istikametli fiyat artışını gözlemledik”
değerlendirmesini yaptı.
Emlakçılığa yeni başlayanların gerçek fiyatlama ve ekspertiz yapamadığını söz eden Aydemir, tıpkı apartmanda fiyatı 3 milyon lira olan bir dairenin üst katının 5 milyon liradan ilana çıktığını gördüklerini aktardı.
Çevredeki kimi gayrimenkul sahiplerinin de 5 milyon liralık ilanı görünce kendi dairesinin fiyatını artırdığını lisana getiren Aydemir, bunun piyasada büyük çapta oynamalara yol açtığına dikkati çekti.
Artık ‘radye temel var mı, fore kazık var mı…’ diye soruyorlar
Depremlerden sonra mesken arayışı içinde olanların taleplerinin farklılaştığına değinen Aydemir, şu sözleri kullandı:
“İnsanlar evvelden rezidans hayatı, güvenlik, toplumsal ömür, havuz ve çocuk oyun alanları arıyorlardı fakat sarsıntıyla bu olay da değişmiş durumda. Artık beşerler artık sarsıntıya uygun olup olmadığı, sıfır olup olmadığı, radye temel var mı, fore kazık var mı… Bunun üzere konulara dikkat ediyorlar. Öncelikle zelzele açısından inançlı binaları tercih etmeye başladılar. Vatandaşlar toplumsal ömrü artık ikinci plana atmış durumda. Yüksek katlı apartmanlara ve 6-7 katın üzerindeki dairelere sarsıntı korkusunu nedeniyle kimse bakmıyor. Genelde herkes alçak katlı yerlere bakıyor. Bir de binanın sarsıntı yönetmeliğine uygunluğuna bakılıyor. Mülk alacakların belediyelere gidip o dairenin statik projesine ve yapı kullanımlarına bakmalarını tavsiye ederim. Binanın imal yılını da belediyelerden rahatlıkla öğrenebilirler. Yani istedikleri takdirde o statik projesini bütün bilgilerine kadar belediyelerini alabiliyorlar.”
Zemin ve birinci katlardaki daire sahipleri meskenlerini satma telaşında
Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği Lideri Göksel Birsen de arz talep dengesizliği nedeniyle birkaç yıldır daire satış fiyatlarında önemli artışlar olduğunu, mevcut yapı stoklarının talebi karşılamadığını belirtti.
Depremler nedeniyle talebin daha da arttığına işaret eden Birsen, başta depremzedelerin etraf kentler olmak üzere İç Anadolu, Marmara, Ege üzere bölgelere göç etmek zorunda kaldığını, bunun da yeni bir talep dalgası oluşturduğunu ve fiyatların artmasına yol açtığını anlattı.
Ev almak isteyenlerin tercihlerindeki değişikliklere değinen Birsen, şöyle devam etti:
“Eski yapılarda oturan vatandaşlar daha inançlı bir yapıda oturmak istedikleri için yeni konutlara istek gösteriyor. Sitede oturanlar müstakil meskene geçebilme arayışında. Eski dairede oturanlar ise ‘Deprem yönetmeliği sonrası yapılmış meskenlere geçebilir miyiz?’ diye arayıştalar. Bu çerçevede kiraların talebe bağlı artış gösterdiğini söylemek mümkün. Artık konutun büyüklüğü, metroya yakınlığı üzere özelliklerinden evvel binanın zelzele dayanıklılığı önemseniyor. Hasılı sarsıntıyla tercih ve öncelikler binanın sağlamlığı ve güvenliğine yanlışsız değişti. Alışılmış bu durumu internette fiyatlara yansıtıyorlar. Konut alacaklar yüksek katlı binalardan uzak duruyor. Ayrıyeten mevcutta şu an yer ve birinci kattaki dairelere talepte bulunmuyorlar. Şu an oralarda oturanlar da taban ve birinci katlarını satmak için ağır bir uğraş içinde.”
Birsen, mahalle yahut ilçelerin kıymet haritaları oluşturulup daire fiyatlarının üst sonlara nazaran belirlenmesini önerdi.
Geçici müddetli yapılacak bu çeşit düzenlemelerin arz talep istikrarı yakalanıncaya kadar fiyatları denetim altına almayı sağlayabileceğini lisana getiren Birsen,
“Vatandaşlar, enflasyon ve maliyetlerden kaynaklı artışlara değil de ekonomik münasebeti olmayan artışlara reaksiyon veriyor. Konut kredi oranları düşmesi ya da sarsıntı olması bir konutun fiyatını artıracak öge değildir. Barınma gereksinimini karşılamak için toplumsal konutlar üretilmeye devam edilmeli”
diye konuştu.
Depreme güçlü olduğu belgelendirilen binaların satış ve kiralama fiyatlarının artacağını öngördüklerini aktaran Birsen,
“Yeni bina ve sarsıntı riski az olan bölgelerde de fiyat artışı devam edecek. Hasebiyle topyekun bir çalışma gerekiyor. Bununla ilgili de dernek ve odalar olarak her türlü sorumluluğu almaya talibiz”
dedi.
