Gagauzya, Moldova’ya bağlı özerk bir devlet. Ülkeye ismini veren Gagauzların kökeni Oğuz Türklerine dayanıyor. Gagauz Türkleri, daha evvel Sovyetler Birliği içinde yaşıyordu.
Moldova Parlamentosu 1994’te Gagauzların özel statüsünü kabul etti. Bu tarih prestijiyle Gagauzlar, “Gagauz Yeri” ismini taşıyan özerk bir bölgeye sahip oldu.
“Biz her vakit Türkiye’yi örnek alıyoruz. Türkiye tüm insanlara yardım ediyor”
Gagauz Özerk Yeri Lideri İrina Vlah, başşehir Komrat’a giden TRT Haber’in sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin yaşadığı sarsıntı ve sel felaketlerinden sonra birbirimizi desteklememiz, birlikte olmamız gerektiğini vurgulayan Vlah, Türkiye’nin çok güçlü bir devlet olduğunun altını çizdi:
“Biz her vakit Türkiye’yi örnek alıyoruz. Size bakıyoruz, öğreniyoruz nasıl projeler yapıyorsunuz. Gurur duyuyoruz sizinle. Türkiye o çok güçlü bir devlet. Türkiye insanlara, birçok halka yardım ediyor. Moldova çok kısmetli. Yalnızca Moldova değil Gagauzya da kısmetli. Türkiye Moldova’da çok proje yapıyor. Onun için size ve Türk halkına sağ ol demek istiyorum. Bu projeleri yapıyorsunuz, bize dayanak veriyorsunuz. Bu sayede bizim gençler Moldova’da kalıyorlar, Gagauzya’da yaşıyorlar. Serbestçe Gagauz lisanında konuşuyorlar.”
Türkiye ile Gagauzya ortasında siyasi, kültürel, toplumsal, ticari ve iktisat üzere birçok alanda iş birliği mevcut.
Gagauzya’da bir Atatürk kütüphanesi var, Altındağ Belediyesi’nin Gençlik Merkezi var.
“Gagauzya’da bakıyorsunuz binalara, kim yaptı bu binaları Türkiye yaptı”
İrina Vlah, Türkiye’nin Gagauz Özerk Yeri’ne verdiği takviyelerden, yaptırdığı hastane, huzurevi, anaokulları, stadyum ve birçok yardımdan minnetle bahsetti:
“Siz Gagauzya’da Komrat’ta yürüdüğünüzde bakıyorsunuz yeni binaya, kim yaptı bu binayı Türkiye yaptı. Bir kreş duruyor, kim yaptı bu kreşi, hastaneyi, spor kompleksini, huzurevini Türkiye yaptı. Kim yaptı bu yolu, Türk şirketi yaptı. Her bir köyde, kasabada bu projeleri siz (Türkiye) yaptınız. Bu Gagauzlar ve Moldova’da yaşayanlar için çok kıymetli ve hoş.”
Gagauz Yeri Lideri Vlah,”Gagauz lisanında çok programlar olsun istiyorum. Gagauz televizyonu bizim çocuklarımıza ana lisanı öğretmeyi yardım etsin çok istiyorum. Gagauz lisanında sinemalar, yeni programlar gösterin çok isterim. Gagauzya Radyo Televizyonu (GRT) TRT’nin programlarını, haberlerini göstersin çok isterim.”
”Bizim lisanımız, ruhumuz bir”
Bozkurt sembolünün Türk tarihinde kıymetli bir yeri var. İrina Vlah denilince de akla bozkurt küpeleri geliyor. Daima olarak bozkurt küpelerini takmasının ve yanından ayırmamasına ait soruya İrina Vlah şu karşılığı verdi:
“Bozkurt sembolünü çok araştırdım. Bu işin ruhunu okudum, öğrendim ve anladım ki bu sembol Gagauzya’nın, Türk halklarının sembolü. Onun için de bu küpeleri takıyorum. Bu küpeleri gösteriyorum zira burada Türk insanı yaşıyor, bizim lisanımız bir, ruhumuz bir. Bizim insanımız Gagauz lisanını, Türk lisanını, bizim ruhumuzu, adetlerimizi bilsin. Birlikte yaşayalım.”
”Siz bizi Avrupa’da yalnız bırakmıyorsunuz”
İrina Vlah, Türkiye’nin onları Avrupa’da yalnız bırakmamasından ve takviye vermesinden çok keyifli:
“Türkiye her vakit bize takviye veriyor. Türk halkına sağ ol demek istiyorum. Biliyorum siz güç durumdasınız. Biliyorum siz güçlüsünüz. Biliyorum bu sıkıntı vakitler de geçecek. Hepsi âlâ, hoş vakitler olacak. Gagauz halkı her vakit sizin yanınızda. Siz bizi biliyorsunuz, bizi seviyorsunuz. Siz bizi Avrupa’da yalnız bırakmıyorsunuz. Yeni projeler yapıyorsunuz, sağ olun.”
Başkan Vlah, Türk halkını Gagauzya’ya gitmeye ve oraları görmeye davet ediyor:
“Sizi her vakit bekliyoruz. Moldova’da, Gagauzya’ya gelmenizi teklif ediyoruz. Gelin ve bakın Gagauz halkı nasıl hoş, hepimiz bir lisanda konuşuyoruz. Gelin bize, bakın nasıl hoş Gagauzya, nasıl hoş bu Moldova. Hepinize sağ olun diyorum.”
