Mehmet Altundağ Asya Afrika İşbirliği Meclisi Genel Koordinatörü
Son günlerde dünya kamuoyunu meşgul eden en Kurtköy Escort önemli bahislerden biri Hafter in gerisindeki memleketler arası güçlerin takviyesini de alarak geçersiz diplomasi masası kurma teşebbüsü Ocak ayında Türkiye ve Rusya nın teşebbüsüyle Moskova da yapılan görüşmelerde mutabakat metnini Maltepe Escort imzalamayan Hafter tekrar Türkiye ve Almanya nın teşebbüsleriyle Berlin de kurulan müzakere masasından da kaçmıştı Türkiye nin BM tarafından legal kabul edilen Ulusal Mutabakat Hükumeti UMH ile imzaladığı Münhasır Ekonomik Tuzla Escort Bölge MEB Antlaşması ile birlikte UMH nin gücünün artması ve Türkiye nin manevi takviyesinin lojistik dayanak ve askerî danışmanlığa evrilmesiyle birlikte Hafter kendi devirdiği masaları kurmaya başladı 6 Haziran da Anadolu Yakası Escort Kahire de UMH nin katılmadığı toplantıda tek taraflı ateşkes ilan etti 14 Haziran da Rusya nın teşebbüsüyle bir ateş ilanı teşebbüsü yapıldı ama Türkiye ateşkesin iki yasal taraf ortasında ilan edilebileceğini Hafter in ise legal muhatap olmadığını söz ederek Bakanlar seviyesindeki toplantıya katılmaması üzerine toplantı ertelendi
Burada Hafter kendi devirdiği masaları neden yine kurmak istiyor sorusu büyük ehemmiyet arz ediyor Bilindiği üzere Türkiye ile UMH 27 Kasım 2019 da MEB Antlaşması imzaladığında işgalci Hafter güçleri Trablus un art mahallelerine kadar girmişti Ancak Türkiye nin manevi dayanağının alanda somut bir gerçeğe dönüşmesi ve Türkiye nin kendi teknolojisiyle ürettiği insansız hava uçaklarının yapılan antlaşma gereği UMH nin hizmetine sunulması terazinin istikrarını UMH lehine çevirmeye başladı Evvel başşehir Trablus ve çabucak akabinde etrafındaki bölgeler bir bir işgalci milislerden temizlendi Geçtiğimiz hafta Tarhuna ve Al Vutya askerî üssünün de ki bu askerî üs Libya nın güney bölgelerinin tamamının denetiminin sağlanması konusunda kritik önemde kurtarılması ile birlikte halk ortasında Libya nın kalbi olarak kabul edilen Sirte hudutlarına kadar ulaşılması Hafter ve yanlılarını epeyce korkuttu Kaldı ki bu kaygılarında haksız sayılmazlar Çünkü UMH nin kurtarmak için operasyon başlattığı ve kent sonlarına kadar ilerlediği Sirte Hafter için sonun başlangıcı
YATIRIMLARIN BAŞKENTİ
Sirte Hafter in kalesi olarak kabul edilen Bingazi nin ve münasebetiyle Hafter işgali altında bulunan Doğu Libya ya giden sınırın giriş kapısı doğu ile batı ortasındaki köprü kültürel çeşitliliğin ve kabile sayılarının en fazla olduğu kentlerden biri Libya iç savaşında son günlerde bir bilek güreşine sahne olan Sirte nin niye bu kadar kritik olduğunun ise temelde üç karşılığı var yatırımların başşehri olması Hafter in Sirte yi mevt kalım sorunu olarak görmesi ve petrol hilali ne giden ipin ucunda olması
Nüfusun çok büyük bir çoğunluğunun kıyı şeridinde yaşadığı Libyalılar için Sirte adeta ülkenin aynası ve Kaddafi periyodunda yapılan yatırımlarla ülkenin gelişmiş 3 kentinden biri Kaddafi gayri resmi başşehri olarak gördüğü Sirte ye oteller fuar merkezleri kongre salonları ve spor komplekslerinin yanı sıra büyük altyapı yatırımları da yaptı Ayrıyeten Kaddafi periyodunda Libya nın konut sahipliğinde yapılan Arap Birliği doruklarına ve büyük tertiplere Başşehir Trablus un yerine kendi memleketi olan Sirte mesken sahipliği yapıyordu
HAFTER KABİLELERİN TAKVİYESİNİ KAYBETTİ
Kaddafi nin memleketinde ona düşmanlar yaratma uğraşı suya düşen izlediği siyasetlerle tahlilden değil savaştan yana hal alan dış aktörlerin ülkeyi sömürmek için kullandıkları bir araç olmaktan öteye gidemeyen ve son olarak yaptığı katliamların da gün yüzüne çıkmasıyla milis bulma konusunda hayli büyük zorluk yaşayan Hafter in petrol hilali bölgesinde askerî gücü de epeyce zayıf Sırtını dayadığı kabilelerin dayanağının artık olmadığının askerî zayıflığının ve Türkiye nin UMH ye sağladığı lojistik takviyenin de kısa müddette bütün istikrarları değiştirdiğinin farkında olan Hafter Sirte yi mevt kalım problemi olarak görüyor Lakin kendi kabilesinin yaşadığı Sirte de de beklediği dayanağı alamıyor Geçtiğimiz günlerde kabilelerin büyük çoğunluğu Türkiye nin desteklediği UMH ye bağlılıklarını açıkladı
PETROL HİLALİ NE GİDEN İPİN UCU
İç savaştan evvel ulusal gelirinin yaklaşık yüzde 70 ini petrolden elde eden Libya günlük 1 6 milyon varil petrol üretimi ile dünyanın birinci on ülkesi ortasındaydı Bu üretimin büyük çoğunluğu Petrol Hilali olarak kabul edilen Sirte ile Bingazi ortasındaki kıyı şeridinde bulunuyor
Sirte tamamı günlük 700 bin varilin üzerinde petrol üretim tesisine sahip olan Sidre Ras Lanuf Zuveytine ve Brega ya coğrafik açıdan en yakın büyük kent Bu bölgelerde Hafter Ocak ayında petrol üretimini durdurmuş mevcut petrolü gayri resmi yollarla pazarlamaya çalışmıştı Bu durum iktisadı petrole dayalı bir ülkede kabul edilemez olarak değerlendirilmiş ve kabileleri de epeyce rahatsız etmişti Yani Sirte nin Hafter den kurtarılması domino tesiri oluşturacak değeri haiz
İç savaşın başlangıcından itibaren Libya krizinde silah yerine diplomasi saha yerine masadan yana Türkiye bu tezi Hafter tarafından reddedilince UMH ye olan manevi dayanağını alana yansıtmaya karar vermişti Türkiye nin bu atılımı Hafter i beklemediği kadar sıkıştırdı
Hafter in açıklamalarının tutarsızlığı denklemde hiç olmayan İsrail e rol vermeye çalışması diplomasi trafiği ve ateşkes ilan ettirme uğraşı samimiyetten uzak UMH nin alandaki çabaya orta vermeden diplomatik teşebbüsleri sürdürmesi hayati değer taşıyor Çünkü Hafter ateşkes ilan ettirerek yeni bir taarruz yapmak için hazırlık yapabileceği vakti kazanma uğraşında ve yeni müttefik arayışında olacaktır Bu yüzden Sirte UMH nin denetimine geçmeden bir ateşkes imzalanması UMH nin aleyhine olur
TÜRK HEYETİNİN ZİYARETİ
Türkiye nin güçlü bir heyetle Çarşamba günü Trablus a yaptığı ziyaret Libyalılar için ümit vericiydi Masada epey stratejik değere sahip Al Vutya askerî üssünün daha aktif kullanılması çatışmaların kızıştığı Sirte Hafter in Tarhuna daki insani kıyımlarının BM ye taşınması üzere bahislerin yanı sıra Libya nın tekrar inşası problemi de vardı Yaklaşık 6 yıldır gücünü darbeci milislerle uğraşa harcayan UMH halka hizmet götüremiyordu Bu ziyaret Türkiye den Libya ya aktarılacak altyapı ve belediyecilik üzere hizmet deneyimlerine işaret ediyor Libyalılar bu heyetin fotoğrafını Trablus ta yıllar sonra birinci kez savaş değil tekrar inşa konuşuldu biçiminde yorumladı
Tüm dünyanın anlaması gereken sıkıntı şu Libyalılar hizmete muhtaç Başka aktörler Libya daki petrolü bölüşme peşindeyken Türkiye hem diplomatik süreçte aktif rol oynuyor hem de Libya halkının geleceği ve refahı için güç harcıyor