Türkiye’de dizi kelam konusu olduğunda çoklukla televizyon kanallarındaki imaller akla geliyor. En başta söylemek gerekir ki bilhassa ‘dijital mecra kafası’nda olabilecek üretimler hayal edilmelidir. Çünkü televizyona yapılan diziler insani koşullarda hazırlanmıyor. Yalnızca 6 günde en az 130 dakika eser hazırlamak akla mantığa sığmaz. Bu yüzden dizilerin birçok tekdüze ve başarısız (başarı kıstasımız reyting değil).
Sinemanın yol arkadaşı ve sinema konuşulduğunda da daima kıstas potasında yer alması dizileri önemsememiz için pratik sebeplerden birisi. Lakin dijital mecraların varlığı ve buralara üretilen dizilerin sinema perdesine çıkan üretimlerden eksik kalmaması temel ışık tutulması gereken nokta. Haliyle, yazının başlığını dolduran yapıtları hayal ettiğimiz mecra dijitaldir. Dijitale hazırlanan eserlerin saatler içerisinde milyonlarca bireye ulaşabiliyor olması, bilhassa gençler için dijitalin etkiket haline gelmesi ve ciddiye alınması, ulaşım kolaylığı üzere başlıklardan dolayı değer alanının daha da netleşmesi gerekiyor.
Gelelim problemimize…
Siz de kendinize bu soruyu yöneltin: Hangi kitaplar dizi olmalı?
Edebiyatımızın müstesna kalemlerinden biri olan ve geçtiğimiz yıllarda ortamızdan ayrılan ‘Kudüs Şairi’ Nuri Pakdil’in bütün kitapları ‘cins’tir. Herkes okuyamaz. Her yapıtı ve satırların tamamı usul aramak üzerine deneyseldir. Kalem Kalesi’nin karakterleri batındır mesela. Ve bir o kadar aşikar. Usta bir senaristin elinden ne iş çıkardı ama!
İlginç bir üslup ve sürprizlere hamile sayfalar… ‘Güvenlik Vazifelisi M’ kimin duşunun karakteridir ya da her şey temelinde hayalden uyanınca mı başlayacaktır, bilemeyiz… Lakin Düş Kesiği’nin dizi olması halinde absürt ögelerle bezeli kült bir imal olma ihtimalinin yüksek olacağını söyleyebiliriz…
İsmet Özel’in Türk edebiyatı ve özelde de şiirindeki yeri tartışılmaz. Okumanın dışında kendi sesinden dinlediğinizde esasen daima bir kıssa anlatıcısının tesirinde hissedersiniz… Ve kesinlikle sineması yapılmalıdır, dersiniz… Tam da dijitale 20’şer dakikalık 10 kısımdan oluşan birinci dönemi hazırlamak için Münacaat’tan başlanabilir… Karlı Bir Gece Vakti Dostu Uyandırmak ile devam edip bir türlü bitirememek de mümkündür…
İbrahim Tenekeci’nin “Eline sıhhat Yaradanım leyla çok hoş olmuş” dizesinin nasıl resmedileceğini düşünmek bile heyecan verici… Ve elbette “bir hayat,mahçup ve duru / yaradanım,gülleri /ve sessiz harfleri koru”…
Oğuz Atay’ın deneysel, absürt ve yenilikçi lisanı ile tekraren okunması gereken kitabının dizi olma ihtimali ne kadar hoş! Süleyman Kargı ya da Selim Işık’ı kimin canlandıracağı değerli elbette. Mühendis Turgut Özben bütün öykünün tahlil noktası olabilir… Olmayabilir de… Sonuçta Oğuz Atay… Uyarlayan da bir ölçü tahlilsiz kalmalı…
Rasim Özdenören’in ironik öyküsünün çağdaş bir uyarlamasının anlatacağı çok şey olmaz mı? Protesto edilen şey, Sitare’nin çevirdiği dolaplar ve elbette o kapının dışına çıktıktan sonra Gül Yetiştiren Adam’ın şahitliği… İronik, ikonik, absürt ve çarpıcı sahneler zihnimde canlandı şimdiden…
Bir Marvel olması elbette… Fakat Doğu’nun kıssa anlatım tekniği ve kendine has mizahı ile Binbir Gece Masalları’nın nelere hamile olacağını düşünemiyorum bile… Şahmaran’dan Eskici Maruf’a, Şehrazad’dan Ali Baba’ya, Harun Reşid’den Hamal Sinbad’a uzanan güçlü karakterler silsilesinin fantastik ögelerle bezeli senaryo ile nasıl bir boşluğu dolduracağını iddia edemeyiz! O kadar kıymetli yani… Kesinlikle ancak kesinlikle dizisi yapılmalı… Tekrar Hollywood eliyle beyazperdeye çıkan kimi karakterler ve kıssaları üzere değil… Gerçek öykülerle…
Liste uzar, sarfiyat… Şimdilik burada keselim…
Önemle vurgulanması gereken nokta şu ki, bu yapıtların senaryoya nasıl uyarlanacağı ve elbette hangi direktörler mahareti ile çekime alınacağı da kritik noktadır. Yani ne anlatıldığından daha değerli olan nasıl anlatılacak olmasıdır. Bu isimlerin geçmesinin sebebi de budur…