Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kahramanmaraş sarsıntısının akabinde dikkatlerin çevrildiği İstanbul ile ilgili değerli açıklamalarda bulundu. Beklenen büyük İstanbul sarsıntısı olmadan megakentin dönüşümü için geliştirdikleri dönüşüm projesinin ayrıntılarını anlatan Kurum, 5 yılda 1,5 milyon konutu dönüştürmeyi planladıklarını belirtti.
Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde düzenlenen Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Kıymetlendirme Toplantısı öncesinde basın mensupları buluşmasında soruları yanıtlandıran Murat Kurum, “İstanbul’da ivedilikle dönüşmesi gereken 1.5 milyon riskli konut var. Sıvılaşma riski, heyelan riski olan mühendislik hizmeti almamış bu konutların bir an evvel dönüşmesi lazım. Bu 1.5 milyon konutu o denli ya da bu türlü yıkıp tekrar yapmamız lazım. Bu sorunu oluşturacağımız rezerv alanında yahut yerinde yoğunluğu da dağıtarak çözmek zorundayız” dedi.
İstanbul’daki yeni rezerv alanlarına ait bilgi veren Kurum, “İlave nüfus getirmeden yani nüfusu artırmadan İstanbul’da 2 yeni uydu kent projemiz var. Bunlar birbirine yakın da olabilir. Avrupa Yakası’na baktığımızda Başakşehir, Arnavutköy, Esenler boş konut üretebileceğimiz Hasdal üzere alanlar var. Rezerv konurların 500 bini Avrupa Yakası’nda olacak. Bunlar 50’şer binli, 100’er binli uydu kentler olabilir. 500 bini de Anadolu Yakası olarak Tuzla’da, Maltepe’de tahminen kısmen Pendik’te” bilgisini verdi.
Deprem bölgesinde 650 bin konutun yapımna başlama sürecinin devam ettiğine dikkat çeken Kurum, şöyle devam etti: “319 binin 100 binini 67 günde yapmış olacağız. Mayıs sonunda 319 binin ihalesini, mukavelesini yapıp inşaatına başlayacağız. Etap etap olarak 650’ye çıkaracağız. İstanbul’da riskli olarak tespit ettiğimiz 1.5 milyon konutla ilgili şöyle bir amacımız var; zelzele bölgesini yoluna koyduktan sonra bütün motivasyonumuzu buraya vereceğiz, vermek zorundayız.”
Şu anda İstanbul’un 39 ilçesinde 90 bin konutun dönüşümünün sürdüğünü belirten Kurum, “Yani hiçbir şey yapmıyor değiliz. Toplumsal konutları da saymıyorum. Yani yeni yaptığımız 50 bin toplumsal konut, daha evvelkiler şu ana kadar yaptıklarımız, Emlak Konut onları da koymuyorum. Şu an 90 bin yeni konut kentsel dönüşüm kapsamında yapılıyor” diye konuştu.
İstanbul’daki dönüşümün zelzele olmadan başlamasının kıymeti vurgulayan Bakan Kurum, “Deprem olmadan başlayalım. Konut benim, kime verirsem o gelecek. Koşul koyarsak ek nüfus oluşmaz. Ben istediğime satmadıktan sonra ek nüfus gelmez. Hasebiyle 2 rezerv alanda bu kentleri yapmak zorundayız. 1.5 milyonluk yoğunluğu 500 bine düşürmek zorundayız ki yollar açılsın, yeni yeşil alanlar açılsın. Bu konutların tamamını tıpkı yere yapıyor olduktan sonra bu keşmekeşten tekrar çıkamayız. Trafik keşmekeşi, otopark sorunu, inşa sorunu bunları basamağız. Oradaki okul eksiğini yapamayız. Kamulaştırmayı kimseyi mağdur etmeyecek formda yaparız” dedi.
İstanbul’daki 1,5 milyon konutluk dönüşümüne ait iradeyi ortaya koymaya kararlı olduklarının altını çizen Bakan Kurum, şu bilgileri verdi: “Bu amacımız Seçim Beyannamemizde de yer alacak. 5 yıl içerisinde İstanbul’un dönüşümüne ait, en azından bu acil dönüşüme ait bu iradeyi ortaya koyup yapmaktır. 1 milyon 180 bin konutu yapan irade bugün de bakın 66 günde isterse 100 bin konutun mukavelesini yapıp başlayabiliyor. Bu istenirse olabilir.”
Kahramanmaraş sarsıntısının vurduğu 11 vilayette inşa ettikleri 361 bin konutu 1 yıl içerisinde bitireceklerini belirten Kurum, “Toplamda 650 bin hedefliyoruz. 650 bini de etap etap bitiririz. Ne kadar evvel girebilirsek o kadar erken teslim ederiz. Biz 6’ncı, 7’nci ay prestijiyle teslimlere de başlayacağız. Teslimatları kurayla yapacağız. Yeni konutların yapıldığı alana yakın mahallelerdeki vatandaşlar ortasında kura çekeceğiz. Hak sahipleriyle ilgili süreci AFAD yürütüyor. Şayet AFAD’dan alınamıyorsa Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü’müz bünyesinde yapıyoruz” dedi.
Deprem konutlarında maliyetin yüzde 60’ının devlet tarafından karşılandığına dikkat çeken Bakan Kurum, ödeme koşullarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “1 milyon TL’lik bir konutun maliyetinin yüzde 60’ını sübvanse ediyoruz, altyapıyla birlikte geriye 400 bin lira kaldı. Bu 400 bin lirayı da 2 yıl ödemesiz, 18 yıl faizsiz öde diyoruz. Faiz yok. Bu 400 bin lirayı aslında, 18 yıl 0 faizle parayı güncelleyip bugüne nazaran çektiğinizde enflasyon güncellemesiyle birlikte 40-50 bin liraya gelir. Örneğin, İzmir’de zelzelenin akabinde yaptığımız 2+1 meskenleri 160-180 bin liraya, 3+1 konutları ise 220-260 bin liraya verdik.”
Kira artışlarıyla ilgili konulan yüzde 25 artış hududunun Temmuz’dan sonra devem edip etmeyeceği sorusuna Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, şu karşılığı verdi: “31 Temmuz’da dolacak. O vakit bir daha bakacağız. İnanılmaz bir durum kelam hususuysa yeniden bir sınırlama ile devam edeceğiz. Haziran-temmuz üzere olağan akışa ulaşırız. Olağan enflasyon düzeylerine ulaşırız. O kabul edilebilir düzeyler olduğu sürece bizim buna bir sınırlama getirmemize gerek kalmaz. Biz onu görmediğimiz sürece bu düzenlemenin devam etmesi lazım.”
İstanbul’daki dönüşümün küçük örneklerini artık sarsıntı bölgesinde hayata geçirdiklerini anlatan Bakan Murat Kurum, 11 vilayetteki yapı stoku dönüşümünü sayılarla anlattı: “Başladığımız 319 bin konutun inşaatına mayıs sonuna kadar başlatıyoruz. Şu an prestijiyle 78 bininin kontratını yaptık, sürece başladık. 42 bininin de temelini attık. 13 Nisan’da 100 bin sayısına geleceğiz. Malatya’da Cumhurbaşkanımız da teşrif edecek. 11 vilayette 100 bin konutun mukavelesini yapmış olacağız. Yakinen de inşaat süreci başlamış olacak. Bugün prestijiyle sarsıntının üzerinden 2 ay geçti. 66 gün içerisinde 100 bin konutu başlatmış olacağız.”