Ekran bağımlılığı 2 yaş öncesi çocuklarda lisan gelişimini köreltirken, konuşma bozukluğuna da yol açıyor. Çocukların irtibat hünerinin 0-3 yaş ortası geliştiğine dikkat çeken İstanbul Florence Nightingale Hastanesi’nden Psikolog Tuana Parıltı Yazıcılar, ekrana maruz kalan çocuklarda en besbelli olarak konuşma gecikmesi yaşanırken, buna ek olarak ismine reaksiyon vermeme, cümle ve duygusal bağlantı kuramama üzere belirtilerin görüldüğünü söyledi.
2-6 yaş ortası çocukların çizgi sinemalara ağır ilgi duyduğunu hatırlatan Yazıcılar, “Okul öncesi periyot çocuğun güçlü bir öğrenme isteğine sahip olduğu, etrafındaki her şeyi merak ettiği, kendisini birçok istikametten var ettiği bir gelişim basamağıdır. Bu süreçte çocukların özdeşim kurduğu kahramanların yanlışsız, sağlam ve rol model almasına uygun içeriğe sahip çizgi sinema izlemesi çok değerli. Aile sevgisi, tabiat ve hayvanları tanıma, yardımseverlik, güzellik ve doğruluk, müsamaha, farklılıklara hürmet üzere eğitici bahisleri içermesi çocukları olumlu istikamette etkiliyor. Uygun içerikli ve sonlu vakitlerde izlenen çizgi sinemalar çocukların hayal dünyası ve ahlaki gelişimine katkı sunabiliyor” sözlerini kullandı.
Çizgi sinema izleme mühletleri sınırsız olmaması gerektiğini anlatan Yazıcılar, “Bu süreyi ebeveynler denetimli bir biçimde sonlandırılmalı. Çocuğun yemek yemesi için, uslu durması için ya da ağlamaması için telefon bir tahlil olmamalı. Bilhassa 5 yaşına kadar günde 1-2 saatlik kısıtlama uygun olabilir. Ayrıyeten çocuk çizgi sinema izlemek için dijital ortamda uzun müddet yalnız bırakılmamalı, ebeveyn nezaretinde vakit geçirmeli. Bilhassa çocuklar üzerindeki olumsuz etkiyi önlemek için ebeveynler içeriğini bilmediği çizgi sinemalarla çocuklarını süresiz biçimde baş başa bırakmamalı. Büsbütün yasaklanmamalı ve televizyon başında geçirilecek mühlet farklı çeşitli eğitsel aktivitelere ayrılmalı” tabirlerini kullandı.
Konuşma bozukluğunun çocukların akademik ve toplumsal ömürde zorlanabileceğini söz eden Yazıcılar, “Televizyon düşünme, konuşma marifeti, okuma alışkanlığı, kimlik duygusu ve davranışlarıyla hayal gücü üzerine değerli tesire sahip. Bilhassa okula başladığında konuşma gecikmesi yaşayan çocukların akranları ve öğretmenleriyle irtibatta zorlanabiliyorlar. Ayrıyeten 2-5 yaş ortasında konuşma bozukluğu yaşayan çocuklar okuma ile ilgili zorluk da yaşayabiliyor” diye konuştu.
Sıklıkla yapılan bir başka yanılgının, konuşmada bir gecikme gözlemlendiğinde “Erkek çocukları geç konuşur, vakitle geçer, babası da geç konuştu” üzere cümleler kurarak zaten geçmesini beklemek olduğunu söyleyen Yazıcılar, gecikme varsa bir uzmana başvurulmasını tavsiye etti.
Beyin gelişiminin en süratli olduğu bu periyotta çocukların ebeveynleriyle karşılıklı irtibat kurması gerektiğini anlatan Yazıcılar, “Çocuklar lisan ve irtibatı etkileşim yoluyla öğreniyor. 0-3 yaş aralığında bir çocuk günün büyük bir kısmını televizyon başında geçiriyorsa manalı heceleme, ses çıkarma, konuşma, cümle kurabilme üzere lisan hünerlerinde yetersizlikler oluşabiliyor” diye konuştu.