Dünyanın ikinci büyük iktisadı Çin, global rezerv para hegemonyasını kaybetmek üzere olan ABD’nin tahvillerini süratlice elden çıkarıyor. 2013’te 1,3 trilyon dolarla rekor seviyede ABD hazine tahviline sahip olan Çin, satışlarını son 2 yılda artırdı. ABD tahvil ölçüsü 2021’den bu yana 250 milyar dolar azaltıldı.
Çin’in 2013’teki doruktan itibaren elden çıkardığı ABD tahvillerinin fiyatı ise 450 milyar dolara ulaştı. Asya devi, bugün 850 milyar dolarlık ABD hazine tahvilini portföyünde tutuyor. Çin’in ABD hazine tahvil durumu 2010’dan beri en düşük düzeyde bulunuyor.
ABD, rezerv para ünitesi olan doları uzun müddettir açıkça bir silah olarak kullanıyor. Washington’un bu tavrına reaksiyon gösteren birçok ülke son yıllarda farklı arayışlar içine girdi. Türkiye, Çin, Rusya, İran ve Suudi Arabistan lokal para ile ticareti ön plana çıkardı. ABD’nin Ukrayna savaşı sonrası Rusya’ya uyguladığı ambargolara karşı Devlet Lideri Vladimir Putin, memleketler arası ticarette yuanı kullanacağını açıkladı. Suudi Arabistan da Çin’e petrol ihracatını yeniden yuan ile yapacağını duyurdu.
2008 yılında yaşanan global finans krizi ile ABD Doları’nın prestijini sorgulamaya başlayan birçok ülke rezervlerini altın cinsinden güçlendirmenin yolunu tuttu. Dünya Altın Kurulu datalarına nazaran; merkez bankalarının sarı metal stokları 35 bin tonu aştı. Global merkez bankaları 2022’de 1.167 ton net altın aldı. Türkiye, 148 ton ile dünyanın en çok altın alan ülkesi oldu. Altın alımında Türkiye’yi 62 tonla Çin ve 47 tonla Mısır takip etti.
Ülkeler doların hakim olduğu SWIFT sistemine alternatif milletlerarası ödeme usulleri üzerine çalışmalarına da sürat vermiş durumda. Uzmanlara nazaran; ABD’nin elinde kalan son üstün gücü dolar da artık tehlike altında. Çin’in tahvil konumunu azaltması, SWIFT’e alternatif milletlerarası ödeme sistemlerinin geliştirilmesi, mahallî para ile ticaretin artırılması ve ülkelerin altın stoklaması; ABD’nin dolar kırbacına karşı atılan adımlar olarak bedellendiriliyor. Doların rezerv para ünitesi statüsünü sarsacak her atılımın ABD için ağır bedelleri olabileceği belirtiliyor.