Türksat AŞ Genel Müdürü Cenk Şen Türkiye’nin 5’inci jenerasyon uyduları Türksat 5A ve Türksat 5B’ye ait bilgi verdi. Uzay yarışının devam ettiğini belirten Şen, Türksat 5A’nın fırlatılmasının, Türkiye’nin bu yarışta yer aldığının somut örneği olduğunu söyledi.
Şen, Türksat AŞ’nin misyonlarından birinin hem bilişim ve irtibat altyapısını gerçekleştirmek hem de uydu pazarında bölgesinin başkan haline gelmek olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
“Bunları yerine getirmek için bilhassa kapasitelerimizi artırıyoruz. Bu işin iki boyutu var, birincisi ulusal egemenlik haklarımızın korunması ve kazanılması, ikincisi de bununla ticari paha oluşturmak. Bu kapsamda yeni uydularımızı bilhassa Türksat 5A ve 5B’yi yeni kapsama alanlarında kullanmak üzere tasarlıyoruz. Mühendislik süreçlerini tamamlayarak, uzaya gönderiyoruz.”
Türkiye’nin şu anda 42 ve 50 derecelerde uydularının bulunduğunu söz eden Şen, Türksat 5A’nın ise 31 derecede hizmet vereceğini ve kelam konusu yörüngedeki tüm yörünge haklarının korunmasını sağlayacağını lisana getirdi.
Şen, uzayda yörünge ve frekans bantları olmak üzere iki kıymetli faktörün olduğuna dikkati çekerek, “Biz, yeni yörüngelerde, farklı frekans bantlarında Türkiye’mizin gelecekte kullanmak için gereksinim duyacağı haberleşme altyapısına yönelik yatırımlarımızı evvelce planlayarak, gerçekleştirmiş oluyoruz. Türksat 5A, son teknolojiyle ve daha fazla kapasiteyle yeni bir yörüngede, farklı alanları kapsayacak halde uzaya gönderilecek. Böylelikle uzaydaki yerini alarak, kapsama alanlarımızın genişlemesini sağlayacak.” diye konuştu.
“Türksat 5B, 3A ve 4A’nın yükünü alacak”
Şen, Türksat 5B’nin de kıymetli bir misyonu olduğunu, şu anda hizmet veren Türksat 3A ve 4A üzere yayıncılığın yükünü taşıyan iki uyduya hem yedeklilik sağlayacağını hem de bilhassa büyük bir internet kapasitesiyle Türkiye’nin karasal altyapıyla erişilemeyen yerlere ulaşacağını anlattı.
Söz konusu uydunun bilhassa havacılık ve denizcilik bölümlerinde yerini alacak halde uzaydaki kapasitenin kullanılmasını da sağlayacağını vurgulayan Şen, “Örneğin buradan Amerika’ya giderken uçaklara karasal altyapının erişemediği okyanuslarda, uydular vasıtasıyla genişbant internet hizmeti sağlıyoruz. Dar gövdeli uçaklarımız da kendi güzergahlarında güneye hakikat giderken Türksat 5B’nin kapsama alanında internet hizmeti alacak.” ifadelerini kullandı.
“Türksat 5A MENA Bölgesi’ni de kapsayacak”
Şen, Türksat 5A’nın şu anda hizmet veren haberleşme uydularını destekleyecek biçimde hizmet sunacağını, Türkiye’nin yanı sıra batısındaki ve doğusundaki ülkeler ile MENA Bölgesi denilen Orta Doğu ve Kuzey Afrika’yı kapsayacağını kaydetti.
Şen, Türksat 5B’nin sağlayacağı katkıya ait şu bilgiyi verdi:
“Türksat 5B’nin 53 Gbps üzere yüksek data iletim kapasitesi sayesinde Türkiye, MENA Bölgesi üzere Orta Doğu, Kuzey Doğu Afrika, Nijerya, Güney Afrika, Akdeniz’in büyük bir kısmı ile Ege Denizi’ni kapsayan geniş bir coğrafyada ülkelerin data haberleşme altyapısını oluşturacak. Türksat 5B’nin kapsama alanlarını planlarken hem Türkiye’nin ulusal egemenlik haklarını korumak hem de ulusal egemenlik haklarıyla paha yaratmak gayesini güttük. Kelam konusu uyduyu şirketin sürdürülebilirliği açısından hem de bundan sonraki yatırımlara kaynak yaratması açısından pazarın yöneldiği konuları da içerek halde kapsama alanlarını belirledik.”
Şen, uydunun kapasite olarak başkalarıyla karşılaştırıldığında, teknolojinin aşikâr istikrarları içinde çalıştığına işaret ederek, “Uydunun üst hudut tartısı var. O tartısını nasıl kullanacağınız sizin elinizde. Şayet uydunun ömrünü uzatmak istiyorsanız, yeni teknolojiler buluyorsunuz ki elektrik itkinin bize getirdiği teknoloji, uydunun yükünü hafifletiyor. Uydunun bu hafifliğinden ortaya çıkan fırsatı da siz daha fazla frekans bandı ve daha fazla uydu kapasitesi ortaya koyarak değerlendiriyorsunuz. Bu da şu demek, haberleşme altyapısına daha fazla katkı sağlıyorsunuz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Sebepli yahut sebepsiz kusur telafi edilemez”
Uydu teknolojilerinde tek hakkın olduğunu ve aygıt uzaya gönderildikten sonra geri alınma imkanının bulunmadığını vurgulayan Şen, sebepli yahut sebepsiz yanılgının telafi edilemediğini söyledi.
Şen, önemli ekonomik maliyeti olan bu sistem münasebetiyle uyduların, üretim evresinden yörüngeye gittikten sonraki 1 yıla kadar olan sürecin üretici şirket tarafından sigortalandığını ve Türksat 5A ve 5B’nin de birebir halde Airbus tarafından sigortasının yapıldığını tabir ederek, şöyle konuştu:
“Uyduların öteki süreçlerinde, ömrü boyunca çeşitli sebeplerden vazifesi yerine getirmemesinden kaynaklanan maddi ziyanları karşılamak için de mevcut uydularımızı sigortalıyoruz. Şu anda uzayda ‘depris’ denilen sebebi muhakkak olmayan parçacıkların uydulara ziyan verme ihtimali her geçen gün artıyor. Bu da bizim uyduların sigortalanması noktasında ehemmiyet kazanıyor. Zira devletin kaynağını kullanıyoruz, o kaynağı riske atmamak gerekiyor.
Burada şöyle bir prosedür izliyoruz, Türkiye kısa mühlet evvel Türkiye Sigorta şirketi kuruldu. Biz de çabucak kendileriyle irtibata geçtik ve onlarla çalışmaya başladık. Bundan sonra Türkiye’nin mevcut uyduları olan Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B, bir Türk şirketi tarafından sigortalanacak. Yani kendi öz kaynaklarımız, Türk şirketinin kasasına geçecek. Bundan sonra da Türkiye’nin daha yeterli yerlere gitmesi için yararlı işlere vesile olacak. Bunu yaparken de ulusal gayelerimizi ve menfaatlerimizi gözetiyoruz.”
“Türksat 5A, aralıkta gönderiliyor”
Farklı boyutlarda ve hallerde yapılan uydunun, fırlatma esnasında ve sonrasında rastgele bir hasar oluşmadan vazifesini yerine getirmesi için hassas test süreçlerinin olduğunu belirten Şen, birçok bağımsız değişkene bağlı olarak fırlatma tarihinin belirlendiğini lisana getirdi.
Şen, Türksat 5B uydusunun ise 2021’in ikinci çeyreğinde fırlatılmasının planlandığını aktararak, teknolojik ve teknik süreçlerin sözlerle şekillendirilmesinin mümkün olmaması nedeniyle tampon vakit aralığının bırakılması gerektiğini söyledi.
Cenk Şen, burada değerli olan mevzunun hak kaybına uğramadan, ulusal egemenlik alanlarını belirleyen frekans aralıklarına ve yörüngelere vaktinde uyduları götürmek olduğunu bildirdi.
“Türkiye uzay teknolojilerinde önemli uğraş gösteriyor”
Teknolojinin değişmesine bağlı olarak her şeyin değiştiğine işaret eden Şen, teknoloji yarışında yer alması gereken Türkiye’nin, bilhassa uzay teknolojileri konusunda önemli uğraş gösterdiğini söz etti.
Şen, kelam konusu eforlar doğrultusunda Türksat 6A ile ilgili çalışmaların başlatıldığını anımsatarak, bu uydunun TÜBİTAK Uzay’ın proje koordinatörlüğünde Türk şirketleri tarafından yapıldığı bilgisini verdi.
Türksat 6A’nın 42 derecede hizmet vereceğini aktaran Şen, uydunun içinde bulunan birçok modülün Türk mühendisler tarafından tasarlandığını, ana gövdesini oluşturan modelle ilgili test çalışmalarının başladığını vurguladı.
Şen, ileride beklenmedik durumlarla karşılaşmamak için çok önemli test metodolojilerinin takip edildiğini, bunların hiçbir basamak atlanmadan çok önemli halde hem dokümante edildiğini hem de tekrarlandığını anlattı.
Türksat AŞ olarak kendilerine tevdi edilen ulusal egemenlik haklarının korunmasına yönelik vazifesi, önemli bir biçimde yerine getirmeye çalıştıklarını vurgulayan Şen, şunları kaydetti:
“Bunları yerine getirirken attığımız her adımın, aslında Türkiye’nin geleceğine yönelik olarak değer taşıdığının farkındayız. Bu ciddiyetle ve hassasiyetle davranıyoruz. Türksat 5A ve 5B’nin üretiminde bizi markadaşlarımız şahsen takip ettiler. Bununla birlikte genç mühendislerimize de uydunun teorik ve pratik manada üretimine ait eğitim aldırdık. Bu arkadaşlarımız, önümüzdeki yıllarda dala yönelik gereksinim duyulan insan kaynağı gereksiniminin karşılanmasında kıymetli bir vazife üstlenecekler.”
