Koronavirüs salgınıyla çaba, umut veren aşı denemeleri ile yeni bir düzlüğe girdi. 1.3 milyondan fazla insanı öldüren ve yüzbinlerce kişiyi etkileyen koronavirüse karşı başarılı aşı denemeleri yapılmaya başlandı.
ON BİNLERCE İSTEKLİ KATILDI
Milyarlarca dolar akıtılan ilaç devleri rekor sürate tesirli bir aşı sunmak için yarışırken, on binlerce istekli de büyük ölçekli denemelere katıldı.
ABD ilaç şirketi Pfizer ve Alman ortağı BioNTech COVID-19 aşısının 3. Kademe denemesinin sonuçlarını açıkladı ve aşının yüzde 95 tesirli olduğunu müjdeledi. Bu son kademe denemelerinde şimdiye kadarki en büyük muvaffakiyet oldu.
Deneme sonuçlarına nazaran, aşının önemli bir yan tesiri yoktu ve çoklukla şiddetli COVID-19 geliştirmeye daha yatkın olan yaşlı yetişkinlerde yüzde 94 tesirli oldu.
Aynı vakitte bir ABD ilaç şirketi olan Moderna’nın, aşı adayının yüzde 94,5 aktiflik oranına sahip olduğunu gösteren umut verici bilgiler yayınladı.
Geçen hafta Rusya da aşı deneme araştırmalarında yüzde 92 tesirli aşı geliştirdiklerini açıkladı.
Genel olarak, Oxford Üniversitesi ile ortaklaşa geliştirilen AstraZeneca tarafından geliştirilen de dahil olmak üzere şu anda son basamak denemelerinde olan 12 aday var. Sonuçları haftalar içinde aşikâr olacak.
DENEMELERDE 3. ETAP NASIL OLUYOR?
Aşıların tedavi ögesi olarak kabul edilmeleri için kimi basamaklardan geçmeleri gerekiyor. Bu evrelerden biri de üçüncü basamak. Aşı denemesinin üçüncü evresi, farklı geçmişlere sahip binlerce insan üzerinde yapılan denemeleri kapsıyor. Örneğin Pfizer ve BioNTech, yaklaşık 44 bin kişi üzerinde, Moderna ise30 bin kişi üzerinde deneme yaptı.
Acil durum nedeniyle bir aşı, resmi onay almadan evvel ABD Besin ve İlaç Dairesi yahut Avrupa İlaç Ajansı üzere bir kurum tarafından acil / süreksiz kullanım müsaadesi alabiliyor.
İlaçlar onay alırsa, acil kullanım için süreksiz bir lisans alacaklar. Bulgular 12 ay sonra hala olumluysa, lisans kazanacaklar.
UZUN VADELİ KORUMAYABİLİR
Dünya Sıhhat Örgütü “Şimdiye kadar gördüğümüz tüm sonuçlar üç yahut dört aylık takip tahliline dayanıyor, bu da [aşıların] uzun vadeli müdafaası yahut yan tesirleri hakkında hiçbir şey söyleyemeyeceğimiz manasına geliyor” açıklamasını yaptı.
AŞI NASIL DAĞITILACAK?
Aşıların aktifliği kadar hangi ülkelere satılacağı ve tedarik meseleleri da merak ediliyor.
Örneğin Pfizer-BioNTech adayının -80 santigrat derece (-112 derece Fahrenhayt) depolanması gerekiyor. Bu da havalimanlarına ve uzak bölgelere soğuk zincir dağıtımını gerektirdiği manasına geliyor. Dağıtımı kolaylaştırmak için Pfizer-BioNTech, sıcaklığı 10 güne kadar -70C (-94F) tutabilen “kuru buz paketi” kapları sağlayacağını duyurdu.
