Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte tekrardan ABD ile yakınlaşan Avrupa ülkelerinde son vakitlerde Washington idaresiyle ilgiler konusunda alışılmamış sesler artıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Pekin ziyareti dönüşünde Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin stratejik bağımsızlığa sahip olması gerektiği ve ABD ile Çin ortasındaki Tayvan tansiyonu üzere sıkıntılara müdahil olmasının yanlış olacağını söylemesinin yankıları devam ediyor. Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in mart sonunda Moskova’ya yaptığı ziyaretin akabinde tekrar gündeme gelen Rusya ve Ukrayna ortasındaki barış planı Avrupa ülkeleri tarafından sıcak karşılanırken, Washington idaresi plana kayıtsız kalmıştı. AB ülkelerinin Rusya ile ilgilerin kopmasının akabinde ekonomik olarak güçlü bağlarının olduğu Çin ile de ortalarını bozmak istemedikleri belirtiliyor. Son olarak Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel, Avrupalı önderler ortasında Macron’un “ABD’den stratejik bağımsızlığı kazanma” tarafındaki görüşlerine dayanağın arttığını açıkladı. Michel’e nazaran Macron’un açıklamaları, AB önderleri ortasında değişmeye başlayan görüşleri yansıtıyor.
Çarşamba günü Fransa medyasına konuşan Michel, AB’nin birkaç sene öncesine nazaran stratejik bağımsızlık konusunda çok daha yeterli bir pozisyonda olduğunu belirtti. Michel, “ABD ile ilgiler konusunda AB içinde kimi nüanslar mevcut. Birtakım Avrupalı başkanlar mevzuyu Macron’un tabir ettiği üzere tabir etmezdi. (Ancak) zannediyorum birçoğu Macron üzere düşünüyor” biçiminde konuştu. Michel, ABD ile güçlü münasebetlerin korunacağını lakin bunun ABD’nin aldığı her kararın akabinde kör bir formda gitmek demek olmaması gerektiğini tabir etti.
Michel’in AB içinde Macron’un açıklamalarına destekleyenler olduğu açıklamasına karşın, Fransız başkanın görüşleri Doğu Avrupa’da olumsuz karşılık buldu. Rus işgaline karşı Ukrayna’nın en büyük destekçilerinden biri olan Polonya’nın Başbakanı Mateusz Morawiecki, salı günü üç günlük ABD ziyaretinden evvel bahisle ilgili açıklamalarda bulundu. Morawiecki, “Bu güç vakitlerde Macron’un transatlantik ilgileri hakkındaki konumunu anlamakta zahmet çekiyoruz. AB olarak biz bir ortada olmalıyız. Fakat (Macron’un) bu ziyareti ve sonrasında söyledikleri bu hususta yardımcı olmuyor” biçiminde konuştu. Macron’un açıklamalarının bölgede hayal kırıklığı yaratmasının en kıymetli sebebinin ise, bilhassa Rusya’nın savaşı Ukrayna’nın ötesine taşıması halinde, Fransız önderin Washington’ın yerini kimin alacağına dair bir alternatif sunmaması olduğu belirtildi.
Savunma konusunda Washington idaresi ile en güçlü bağları bulunan Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ortasında Macron’un açıklamalarının ABD’yi bölgeden uzaklaştıracağı istikametindeki kaygılar artıyor. İsimlerinin verilmemesi şartıyla medyaya konuşan kimi orta ve doğu Avrupalı diplomatlar, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali devam ederken “demokratik ülkelerin daha yakın işbirliği içinde olmaları gerektiğini” tabir etti.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchezi, Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Çin ziyaretlerinin akabinde, AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 13-15 Nisan tarihlerinde Çin’in başşehri Pekin’i ziyaret edecek. AB sözcülerinden Nabila Massrali, görüşmelerde, global ve bölgesel mevzuların yanı sıra AB-Çin bağlantılarının de ele alınmasının öngördüklerini belirtti.