Artan kiralar ve konut fiyatları milyonlarca kişinin ortak problemiyken, aile bütçelerini zorlayan bir öbür masraf de aidatlar oldu. Geçmiş yıllarda senede bir defa artan aidatlara, artık orta artırım yapılıyor. Site idare şirketleri taban fiyata bağlı artan işçi masraflarını ve zamlanan faturaları münasebet gösterirken, kimi sitelerde de yanlışsız yönetilemediği için kiraya yaklaşan aidatlar talep ediliyor.
Hürriyet’te yer alan habere nazaran; aidatlar son 1 yılda İstanbul’da yüzde 40 ile yüzde 154 ortasında arttı. Ortalama artışın yüzde 77 olduğunu belirten EVA Gayrimenkul Değerleme’den Değerleme Koordinatörü Serkan Bal “2022 ile 2023 kıyaslamasına nazaran yaklaşık 9 ilçenin artış oranı yüzde 100’ün üzerinde” dedi.
100 metrekare bir daire için ödenen ortalama aylık aidatları incelediklerini belirten Serkan Bal, “En yüksek sayı 2 bin 600 lira ile Beşiktaş’ta görülürken, onu 2 bin lira ile Şişli, 1.800 lira ile Kadıköy, 1.750 lira ile Sarıyer ve Ataşehir takip ediyor. Kelam konusu sayının en düşük olduğu ilçeler ise Silivri ve Çatalca. Yapılan araştırmalara nazaran İstanbul’da 100 metrekare alana sahip daire başına ortalama aidat meblağı asgarî 500 liraya ulaştı.
İlçe bazlı baktığımızda bir yıllık vakit dilimi içerisinde en yüksek artış oranı sırası ile Üsküdar, Beykoz, Kadıköy ve Ataşehir ilçelerinde gözüküyor. Bunun nedeni ise Üsküdar, Beykoz ilçelerinde villa kullanımına uygun çok sayıda site bulunması, Kadıköy ve Ataşehir ilçelerinde de donanımlı sitelerin fazla olması. Bu sitelerdeki ortak alan maliyetlerinin süratli artış göstermesi oranlara yansıyor” diye konuştu.
Serkan Bal, bu yıl minimum fiyata orta artırım uygulanması durumunda aidat sayılarına da orta artırım yapılacağını lisana getirdi.
Lüks konut projelerinde sayıların ortalamanın çok üzerinde olduğunu belirten Serkan Bal, şu bilgileri paylaştı:“Beşiktaş’ta bilinirliği yüksek markalı projelerde ortalama 100 metrekare dairelerin aidatları 12 bin lira. Kullanım alanlarının 200 metrekarelere ulaşması durumunda ortalama aidat sayılarının 15 bin lira civarında olduğunu, 250 metrekare ve üzerinde konutların 17 bin lira ve üzeri aidat sayılarına ulaştığını söyleyebiliriz.
Şişli’de bilinirliği yüksek markalı projelerde 100 metrekare dairelerin aidatlarının 9-10 bin lira bandında. Sarıyer, Üsküdar, Beykoz üzere lüks villa sitelerinde ortalama aidat sayıları 8 bin ile 12 bin lira aralığında değişiyor. Kadıköy Bağdat Caddesi’ne yakın rezidans projelerinde aidat sayılarının ortalama 5-6 bin lira aralığında olduğunu görüyoruz.”
Yapılan araştırmaya nazaran Ankara ve İzmir’de ortalama aidatlar bin lirayı aşıyor. Bu kentlerdeki sayıları paylaşan Serkan Bal şunları söyledi:
“Ankara’da Çankaya ilçesinde 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat fiyatı 1.250 lira, Gölbaşı’nda 750 lira, Yenimahalle’de 550 lira, Etimesgut’ta 480 lira. Tekil konut binası olup apartman vazifelisi bulunmayan, ortak alan sarfiyatları az olan eski apartman binalarında ise aidat ortalaması 200 TL bandında. Markalı konut projelerinde 3 bin lira ile 4 bin lira ortasında değişiyor. Lüks sitelerde meblağlar daha da artıyor.
İzmir’de Karşıyaka’da ise 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat meblağı 1.150 lira, Bayraklı ve Bornova’da 1.000 lira olduğunu tespit edebiliyoruz. Eski apartman binalarında ise İzmir genelinde aidat ortalamasının 220 TL bandında olduğunu görüyoruz. Çeşme’de yazlık lüks sitelerde aidatlar 2 bin 500 TL ila 5 bin TL aralığında değişiyor.”
– Mesken alırken ya da kiralarken satış ve kira bedelinden sonra kesinlikle aidatı da sorun. Beklentinizin çok üzerinde bir aidat, alım ya da kiralama kararınızı etkileyebilir. İdare planlarını okuyarak aidatların nasıl toplanacağını öğrenebilirsiniz. Şimdi yeni başlayan bir projeden konut alıyorsanız bu kez ortak alanlara, peyzaja, kaç giriş kapısı olduğuna dikkat etmenizde yarar var. Zira bu alanların fazla olması aidatların yüksek olacağı manasına gelir.
– Mesken sahibiyseniz yapılan idare toplantılarına, genel konseylere kesinlikle katılın. Böylelikle masraf kalemlerini sorgulayabilirsiniz.
– Toplantıda alınan kararlara itiraz edebilirsiniz. Şayet bir usulsüzlük varsa, genel şuraya katılmayanlar toplantı tarihinden sonra 6 ay, katılanlar 1 ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dava açabilir. Usulsüzlük yapıldığını düşünmüyor, fakat artış oranına itiraz etmek istiyorsanız, bu sefer inanılmaz genel heyet talebinde bulunmalısınız. 1/3 malik bir ortaya gelip, tasarruf önlemlerini masaya yatırabilir.
– Kiracıysanız her sarfiyattan sorumlu olmadığınızı bilmeniz değerli. Apartman ya da sitelerde sarfiyatlar işletme bütçesi ve yatırım bütçesi olarak ikiye ayrılıyor. Sitede çalışanın maaşı, ortak alan faturalar üzere kullanımdan kaynaklı işletme kalemlerinden Kiracı sorumlu. Fakat demirbaş kalacak kalemler kiracıdan değil, mesken Sahibinden istenmek zorunda. Mesela asansör büsbütün değişecekse, binaya yalıtım yapılacaksa bunu mülk sahibi karşılar. Apartman görevlisinin maaşı kiracının sorumluluğunda olsa da tazminatını mülk sahibi öder.
