İzmir’de 30 ekim tarihinde meydana gelen sarsıntı insanların fizyolojik ve duygusal durumları da etkiledi Psikiyatr Travesti Gresa Çarkaxhiu Bulut ve Doç Dr Özden Bademci sarsıntının ruhsal tesirlerini kıymetlendirdi Pekala sarsıntı travması nasıl aşılır
Bulut zelzele üzere doğal afetlerin insanlarda tehlike sinyalleri oluşturarak birçok farklı duygusal ve Ankara Travesti davranışsal belirtiyi tetikleyebileceğini söyleyerek bu belirtiler ortasında tasa ve dehşetin beraberinde getirdiği tedirginlik huzursuzluk gerginlik basitçe öfkelenme karar alma ve odaklanma zahmetleri yorgunluk ve uyku iştah düzensizliklerinin sayılabileceğini şu halde istanbul Travesti anlattı
Belirsizlik korkuya neden oluyor
Afet sırasında en büyük olumsuzluğun ne yaşanıyor olduğu ya da o anda ne yapacağını bilememek yani belirsizlik olduğunu vurgulayan Bulut toplum sıhhati açısından sarsıntıdan evvel insanların sarsıntıda yaşanabilecekler ve sonrasında yapılacaklar konusunda eğitilmesinin travmayla baş etmeyi kolaylaştırıcı tesiri olduğunu belirtti
Mutlaka profesyonel takviye alınmalı
Bulut sarsıntıdan sonraki birinci haftalarda olağan günlük yaşama dönmekte zorlanılıyor gün içerisinde sık sık olay anı zihinde tekrar canlandırılıyor yorgunluk tedirginlik uyku ve iştah düzensizlikleri azalmak yerine artarak devam ediyorsa bunlara keyifsizlik hissizlik ya da baş ağrısı ve karın ağrısı üzere bedensel belirtiler eklendiyse kesinlikle profesyonel dayanak alınmasını önerdi
Afet sonrasında çocuk ve gençlerde en çok rastlanılan belirtilerin huzursuzluk kolay öfkelenme ağlama irkilme uyku iştah düzensizlikleri dikkati sürdürme zorlukları bakım verenlerden ayrılma zahmetleri ilgi ve temas gereksiniminde artış olayla ilgili sıkça soru sorma ve küçük çocuklarda kazanılmış maharetlerde süreksiz kayıplar görüldüğünü belirten Bulut şunları önerdi
Felaket beklentisi içine girilmemeli
Doç Dr Özden Bademci ise zelzele sonrasında doğal olarak yaşanan şok dehşet tasa ya da hissizlik üzere hislerin yaşanan fevkalâde şartlara verilen olağan yansılar olduğunun kabul edilmesi gerektiğini söyledi Zorlayıcı tecrübelerin her vakit travmatize edici olmayabileceğini belirten Bademci Travma başımıza gelen durum değildir Travma başımıza gelen şeye karşı bizim içimizde olandır Yaşanan olumsuz olay kişinin reaksiyonlarını sınırlıyorsa onu kendisinden koparıyorsa potansiyeline içsel kaynaklarına erişmesini ve kaynaklarını kullanmasını engelliyorsa o vakit travmadan kelam edebiliriz dedi
Stres altında kişinin kaygı panik yansıları verebileceğini durumu inkâr edebileceğini ya da hisleriyle bağlarını kopararak hissizleşebileceğini belirten Bademci kişinin daha çok olumsuz haberlere yönelerek dikkatini yalnızca aksiliklere verebileceğine felaket beklentisi içine girebileceğine dikkat çekti Bu türlü vakitlerde durumun süreksiz olduğunu düşünmeye çalışmak ve müspet düşünme eforu içinde olmanın kâfi olmayacağını belirten Bademci şöyle devam etti
Çocuklarla oyun çok kıymetli
Bademci belirsizliğin çokça hâkim olduğu bu türlü bir devirde yakınlık hissettiğimiz beşerlerle bağ kurmanın yeterli geleceğini söyledi Bu sayede kendimizi inançta hissedeceğimizi belirten Bademci Güven tehlikenin olmaması hali değildir İtimat kişinin bağ kurmaya açık olması halidir Yargılamadan bedensel duyumsamalarımızı hissetmeye yahut hissedilmeyeni fark etmeye gereksinimimiz vardır Bu elbette yeni bir lisandır Fakat bu sayede zihnimiz de nefes almaya kanılarımız berraklaşmaya başlayabilir dedi
Deprem sonrası çocukların içe dönebileceği üzere tam aykırısı davranabileceğini de vurgulayan Bademci çocukların oyun yoluyla kendilerini tabir etmelerinin değerine dikkat çekerek şöyle devam etti
Çocuklarla oyun temelli irtibat kurulması onların hareketine ortam sağlayan oyunlar oynanması bu oyunlarda çocukların bedensel duyumsamalarını şuurlu bir formda fark etmelerini sağlamak çok kıymetlidir Çalışmaların oyunlaştırılarak eğlenceli hale getirilmesi yaşanan olumsuz anıların tetiklenmesini de mahzurlar Oyun çocukların doğal lisanıdır Çocuklar eğlenerek yavaş yavaş bedensel duyumsamalarının farkına vardırılmaya çalışılır Çocuğun tekrar vücudunu hissetmeye başlaması onda denetim hissini tekrar uyandırır Çocuk kendi kendini düzenleyebilir hale gelir endişeyle âdeta kilitlenen gücünün dışarı vurumu oyun aracılığıyla yine sağlanmış olur
