Mehmet A Kancı Gazeteci
Jeopolitik uğraşta ehemmiyetini her daim koruyan Mezopotamya ve Akdeniz havzalarına hakimiyet Ataşehir Escort Bayan amacı her iki bölgenin milattan evvel 2 bin 700 lerde başladığı varsayılan tarihiyle neredeyse içiçe devam etmekte 21 yüzyılın birinci çeyreği geride kalmak üzereyken Mezopotamya son 30 yıldır Irak merkezli Ataşehir Escort bir çatışmanın girdabından kurtulamıyor Akdeniz havzasında ise kaosun merkez üssü 2011 yılından bu yana Afrika kıtasının Avrupa ya açılan kapısı Libya Ülkenin eski önderi Muammer Kaddafi nin devrilmesi de Saddam Escort Ataşehir Hüseyin ile Irak örneğinde olduğu üzere sıkıntıların tahliline değil kaosun daha da derinleşmesine hizmet etti ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı CIA güdümünden çıkıp Rusya Mısır Birleşik Arap Emirlikleri ve Fransa cephesi tarafından desteklenen darbeci General Halife Hafter in Trablus taki legal idaresi devirme teşebbüsünün sonuçsuz kalması ise bölgedeki uğraşın 2020 yılının ikinci yarısında farklı bir tarafa evrilmesine yol açtı
BARBAROS UN AKDENİZ DE HAKİMİYET STRATEJİSİ
Türkiye nin desteklediği ve Birleşmiş Milletler tarafından da Libya nın yasal idaresi olarak kabul edilen Ulusal Mutabaket Hükümeti UMH başşehir Trablus kapılarına dayanan Hafter in milislerini doğuya hakikat sürerek Sirte kentine çekilmek mecburiyetinde bıraktı Askeri istikrarın Türkiye nin müdahalesiyle dengelenmesi Hafter e dayanak veren ülkelerin oyun planlarında değişikliğe gitmesine yol açtı Mısır ın darbeci Generali Sisi hava kuvvetleri ile zırhlı birliklerini Libya nın doğu hududuna yığarken Cumhurbaşkanı Macron önderliğindeki Fransız diplomasisi içerisinde bulunduğu ekonomik krizi suistimal etme yoluyla Tunus üzerinden Ulusal Mutabakat Hükümeti üzerinde baskı kurmak için harekete geçti Kartaca ile Roma İmparatorluğu ortasında Akdeniz e hakim olmak için yapılan savaşlara kadar geri gidecek olursak Libya ya hakimiyetin bilhassa Sirte Körfezi ne hakim olmanın yolunun Tunus a hakimiyetten geçtiğini görürüz Pön Savaşları esnasında Roma İmparatorluğu da bugünkü Tunus topraklarını merkez edinmiş olan Kartaca yı yıkmanın yolu olarak savaşı Kuzey Afrika ya taşımışlardı Romalılar milattan evvel 202 yılında Kartacalı General Hannibal i Tunus un bugünkü başşehrinin 120 kilometre güneydoğusundaki Zama da mağlup etmişler ve Akdeniz in hakimiyetini ele geçirmişlerdi Akdeniz in ve Libya kıyılarının denetiminin yolunun Tunus tan geçtiğini anlayan sadece Romalılar olmadı Barbaros Hayreddin Paşa da 16 yüzyılda Akdeniz de Türk hakimiyetinin yolunun Cezayir ve Tunus a hakim olmaktan geçtiğini gördü Bir yandan Cezayir ve Tunus topraklarını denetim altına almak için karada öbür yandan denizde hakimiyeti tesis etmek için İspanya Portekiz ve Venediklilerle aralıksız savaştı Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında da durum farklı değildi Kuzey Afrika her iki savaşta en önemli hesaplaşma alanlarından biri oldu Lakin 2 Dünya Savaşı sırasında petrolün artan stratejik değeri ve Libya topraklarının bu zenginlikten ziyadesiyle hissesini almış olması Kuzey Afrika nın 20 yüzyıldaki yazgısında belirleyici oldu Nazi Almanya sı Libya petrollerine sahip olmak ve Mısır daki İngiliz egemenliğine son vermek için Kuzey Afrika da kendisine üs olarak Tunus u seçti 1941 yılında Alman General Erwin Rommel komutasındaki Alman İtalyan ortak gücü İngilizleri önlerine katıp İskenderiye nin 100 kilometre batısındaki El Alameyn deki savunma sınırına kadar kovaladı Fakat ülkesinden gereksinim duyduğu silah ve mühimmat takviyesini alamayan Kuzey Afrika nın lojistik imkansızlıkları karşısında çaresiz kalan General Rommel El Alameyn den Tunus a kadar geri çekilmek zorunda kalırken Libya da bir savunma sınırı oluşturmaya dahi teşebbüs etmedi Nazi Almanya sının askerleri Afrika hayallerine tekrar Tunus u terk ederek veda ediyordu Rommel in yaşadığı acı deneyim Libya topraklarına ve Sirte Körfezi ne hakimiyetin yolunun Tunus tan ya da İngilizlerin yaptığı üzere İskenderiye Tobruk sınırına hakim olmaktan geçtiğini teyit ediyordu
MACRON UN TUNUS MANEVRASI
Aradan 75 yıl geçtikten sonra Libya topraklarına ait ihtiraslarını darbeci General Halife Hafter aracılığıyla gerçekleştirmek isteyen lakin hayal kırıklığına uğrayan bir öteki Avrupalı Fransa Cumhurbaşkanı Macron da yenilediği planlarında kendisine amaç olarak Tunus u seçti Amacına ulaşmak için seçtiği araç ise Tunus un içerisinde bulunduğu sosyo ekonomik krizi suistimal etmek Bu yolda kendisine paravan olarak seçtiği isim ise Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said Pazartesi günü Paris i ziyaret eden Said in temasları Fransa Cumhurbaşkanı Macron tarafından Libya konusunda Türkiye ye diplomatik taarruz maksatlı bir platforma dönüştürüldü Türkiye yi Libya da tehlikeli bir oyun oynamakla suçlayan Fransa Cumhurbaşkanı geride kalan 2 yılda ülkesinin Hafter milislerine temin ettiği anti tank füzelerinden Trablus a sızarak yasal hükümeti devirmeye teşebbüs eden lakin Tunus a kaçmak zorunda kalan Fransız özel kuvvetlerinden ya da 2016 yılında Fransız bâtın servisi mensubu 3 Fransız ın neden Bingazi de öldürüldüğünden bahsetmedi Macron un telaffuzları şaşırtan değildi lakin Tunus Cumhurbaşkanı Said in Fransa dan borç olarak gelen 350 milyon avro karşılığında bu telaffuzları kabullendiği izleniminin memleketler arası toplumda hakim olması bu ziyaretin en dikkat alımlı noktasıydı Tunus un içerisinde bulunduğu sosyo ekonomik krize yakından bakıldığında Cumhurbaşkanı Said in Paris te kabullendiği konumu anlamak güç değil 2011 yılında ekonomik krizin tesiriyle Arap Baharı nın başlangıç noktası olan Tunus Zeynel Abidin bin Ali nin devrilmesinin akabinde da huzur bulamadı Yüzde 30 u aşan işsizlik ve ekonomik kriz döngüsü 2017 yılında ülkenin güneyinde genel greve ve sokak çatışmalarına yol açmıştı Çatışmalar lakin hükümetin işsizliğin dayanılmaz hale geldiği bölgelere 28 milyon dolar yatırım yapacağı kelamını verdiği El Kamour Anlaşması ile yatıştırılabildi Ortadan 3 yıl geçip muahedede verilen kelamlar tutulmayınca 18 Haziran da Tatavin kentinde sokak çatışmaları ile protestolar yine başladı Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said ülkesindeki istikrarı temellerinden sarsan işte bu atmosferde Paris ziyaretini gerçekleştirdi Said Fransa Cumhurbaşkanı ndan 350 milyon avroluk borç kelamını alırken Paris teki görüşmenin gerçekleştiği gün dikkat alımlı bir açıklama da Brüksel den geldi Avrupa Komitesi Tunus un kara para aklama ve terörizmin finansmanı nedeniyle 2017 de alındığı kara listeden çıkarıldığını bildirdi Bu karar hiç elbet Avrupalı yatırımcıların Tunus a ani bir ilgisini de beraberinde getirecektir
KAYS SAİD İN FRANCE24 AÇIKLAMALARI
